Je zou haar zo de nieuwe John Stuart Mill kunnen noemen. Emily Esfahani Smith, schrijfster van ‘De kracht van betekenis’ was in Nederland. Boekhopper sprak haar over haar boek en inspirerende filosofie.
Wat inspireerde je tot het schrijven van dit boek?
Ik werd geïnspireerd door twee dingen. Ik ging er altijd vanuit dat het doel van het leven was om gelukkig te worden en dat je dat altijd moest nastreven. Dat je gelukkig zou worden als je succesvol zou zijn. Maar het voelde voor mij nooit helemaal af. Ik merkte dat ook aan mijn vrienden die succes nastreefden om gelukkig te worden, maar dat ook niet waren. Toen ik bezig was met het behalen van mijn master kwam ik verschillende onderzoeken tegen die aantoonden dat het continu nastreven van geluk je juist ongelukkig en eenzaam kan maken. Terwijl we bij geluk denken aan de mooie dingen in het leven waren dit voor mij signalen die dat totaal niet ondersteunde. Ik ging verder op onderzoek uit en kwam wetenschappelijk onderzoek tegen over betekenis geven aan het leven. Dat toonde aan dat een betekenisvol leven vaak tot geluk leidt. Ik ben zelf opgegroeid in een groep van soefi’s. Deze mensen waren niet geobsedeerd door hun eigen geluk maar waren toch gelukkig. Zij leiden betekenisvolle levens en halen daar hun geluk uit. Dit alles zette mij aan tot denken, en werd de basis voor dit boek.
Als je meer aandacht aan de mensen om je heen besteedt, dan bouw je ook een betekenisvolle band met ze op
Je bent zowel journalist als psycholoog, waar ben je mee begonnen?
Ik zie mijzelf niet per se als psycholoog maar ik heb het diploma daar wel van gehaald. Journalistiek kwam als eerste. Ik was tijdens mijn studie al aan het schrijven voor verschillende media maar merkte dat ik vaak niet wist waar ik over moest schrijven. Ik zat met veel vragen, zoals wanneer ben je gelukkig en wat betekent een betekenisvol leven. Ik heb toen besloten om een master te doen in ‘positieve psychologie’ en vanuit daar is het journalistieke en psychologische aspect samengekomen.
Je refereert aan filosofen als John Stuart Mill en Aristoteles, wat denk je dat zij kunnen bijdragen aan onze moderne wereld?
Het zijn filosofen uit een andere tijd, maar wat ze zo goed maakt is dat de essentie van hun werk nog steeds weerlegd kan worden op ons dagelijkse leven. Neem Mill, hij ging als jongen door een moeilijke periode en reflecteerde hier in zijn werk op. Hij realiseerde zich dat geluk niet ontstaat door het nastreven van geluk, maar door de liefde van naasten en het hebben van projecten waarmee je anderen kunt helpen. Deze levensvisie is tot op de dag van vandaag belangrijk en inspirerend.
Hoe pas je je eigen filosofie zelf toe?
Nadat ik dit boek had geschreven en realiseerde dat er vier pijlers zijn waar betekenis aan wordt ontleend, ging ik dat toepassen in mijn eigen leven. Ik hou nu bijvoorbeeld een dagboek bij, om te reflecteren op mijn eigen gedachtes. Maar ik probeer ook meer te luisteren naar de mensen om mij heen, of het nou mijn man is of iemand die mij koffie serveert. Iedereen heeft iets moois, een verhaal om te vertellen. Als je meer aandacht aan deze mensen besteedt dan bouw je ook een betekenisvolle band met ze op. Maar het zijn ook kleine dingen, zoals mijn telefoon thuislaten als ik ga hardlopen. Hierdoor kan ik echt de omgeving in mij opnemen en genieten van wat het allemaal voor moois te bieden heeft.
Je schreef: ‘de snelheid van ons dagelijks leven maakt het overdenken van dingen haast onmogelijk.’ Hoe kijk je tegen social media aan waar het vaak gaat om het laten zien van de positieve aspecten van je leven?
Het is zeker een obstakel om een betekenisvol leven te leiden als je continu met je telefoon bezig bent. Het neemt ontzettend veel tijd in beslag, tijd die je kunt besteden aan betekenisvolle dingen zoals studeren voor een examen om uiteindelijk het werk te kunnen doen wat je graag wil doen. Ik denk dat wanneer je veel bezig bent met de online wereld het een obstakel kan worden, maar als je het incidenteel gebruikt kan het je leven ook complimenteren. Je moet discipline hebben om niet op te gaan in de online wereld. Ik denk dat veel jongeren de controle verliezen. Het lijkt wel alsof de meesten verslaafd zijn aan hun telefoon. Om een betekenisvol leven te leiden moet je kunnen reflecteren en tijd hebben om na te denken. Ik denk dat social media die tijd in beslag neemt. Daarom laat ik mijn telefoon ook thuis als ik ga wandelen of joggen, het geeft je namelijk tijd om inzichten te krijgen die je anders niet zou krijgen.
De beste manier om mensen goed te leren kennen is om ze te vragen naar hun verhalen
In het boek heb je het over The Dinner Party. Denk je dat een dinner party een oplossing kan zijn voor mensen die alleen maar bezig zijn met hun telefoon en het echte contact verliezen?
Zeker. Ik ben zelf momenteel bezig met de Ben Franklin Circles Project, vernoemd naar één van de grondleggers van Amerika. Hij begon een project waarbij hij mensen samenbracht om gesprekken te voeren. Wij proberen dat nu ook met het Ben Franklin Circles Project, mensen samenbrengen om betekenisvolle gesprekken te hebben. Er is zoveel onderzoek dat aantoont dat mensen niet eens met hun buren contact hebben en steeds meer geïsoleerd raken. Hoewel we meer contact hebben via onze telefoon voelen we ons toch vaak alleen. Met het project werken we in verschillende circles, zoals met the dinner party. Bij sommige ontmoetingen doe je je telefoon bij aanvang in een pot zodat je je kunt focussen op het gesprek dat je voert. Zo maak je een echte connectie met iemand.
Voor dit boek sprak je met veel mensen zoals een astronaut en een dierenverzorgster, hoe ben je deze mensen tegengekomen?
Ik had een paar ideeën toen ik begon met dit boek, mensen die ik wilde spreken. Er was onderzoek gedaan naar dierenverzorgers in dierentuinen. Daar kwam uit dat die mensen een sterk gevoel van roeping hebben en naar een doel werken. Ik ging daar over nadenken, deze mensen maken lange dagen en krijgen niet heel veel betaald, maar vinden hun baan erg betekenisvol. Om dit verder te onderzoeken wilde ik praten met een dierenverzorger en daarvoor ben ik naar een locale dierentuin gegaan. Daar heb ik met veel mensen gepraat, maar het verhaal van Ashley raakte mij het meest. Bij de astronaut kwam ik terecht door een vriend. Het was veel via via werk.
Het kunnen kleine dingen zijn die jouw leven kunnen verrijken en het meer betekenis kunnen geven
Van alle mensen die je hebt gesproken, welk verhaal heeft het meeste indruk op je gemaakt?
Dat hebben ze allemaal wel gedaan. Ik weet nu dat het vertellen van verhalen een groot deel is van een betekenisvol leven. De beleving die ik met Mary Anne had, waarbij we in een kamer werden gezet en in gesprek raakte over haar bijzondere verhaal, liet mij zien wat een krachtige verbintenis een gesprek kan maken. Er zijn veel mensen in mijn leven waarvan ik de levensverhalen nog niet ken, zelfs van mijn ouders. Ik probeer nu nog meer op te letten als mensen verhalen vertellen en door te vragen over bepaalde situaties. Ook bijvoorbeeld bij mijn oma, ik wil weten hoe ze vroeger was, wat ze deed. De beste manier om mensen goed te leren kennen is om ze te vragen naar hun verhalen. Het verhaal van Mary Anne heeft mij dat laten inzien.
Wat kunnen lezers doen om hun aandacht meer te leggen bij betekenis dan bij geluk?
Eigenlijk zou je eerst moeten weten aan welke pijler van betekenis je het meeste hebt. Ik heb een quiz op mijn site waarmee je dat kunt achterhalen. Als je weet welke pijler bij jou hoort dan zou ik je adviseren om iedere dag iets toen ondernemen om die pijler uit te bouwen. Hou bijvoorbeeld een dagboek bij of begin met mediteren. Het kunnen kleine dingen zijn die jouw leven kunnen verrijken en het meer betekenis kunnen geven.
Leidt een betekenisvol leven altijd tot geluk?
Het leidt tot een diepere vorm van welzijn. Er zullen altijd mensen zijn die een uitzondering zijn op de regel, omdat ze bijvoorbeeld een moeilijk leven leiden. Maar je kunt zeker zeggen dat een betekenisvol leven leidt tot tevredenheid. Met dit boek wil ik mensen laten zien dat ondanks ze misschien niet gelukkig zijn, ze zeker betekenisvol zijn.
Ik wil mensen hoop geven en laten weten dat hun leven betekenisvol is
Wat heeft het boek jou persoonlijk gebracht?
Ik heb er een paar gewoontes bij gekregen. Vroeger schreef ik eens in de zoveel tijd in mijn dagboek maar nu doe ik dat meer geroutineerd. Ik gebruik het om te reflecteren op mijn leven. Ik probeer iedere week te mediteren, het lukt niet altijd maar als ik het dagelijks blijft doen merk ik dat ik zo drie á vier keer in de week echt heb gemediteerd. Het zijn ook kleine dingen zoals niet met mijn telefoon bezig zijn als ik met iemand praat. Het geeft mensen anders een signaal dat wat zij vertellen niet belangrijk is, ook al is dat helemaal niet je intentie.
Je krijgt veel lovende reacties op je boek, had je dat verwacht?
Ik had eigenlijk geen verwachtingen. Je schrijft een boek maar je weet nooit hoe mensen erop zullen reageren. Ik ben zeer vereerd dat mensen zo positief reageren. Er was een man die mij vertelde dat hij door een hele moeilijke periode ging en dat het boek hem hoop gaf, dat het wel goed met hem zou komen. Ik wil mensen hoop geven en laten weten dat hun leven betekenisvol is. Als je dan positieve reacties krijgt is dat alleen maar een eer.
Ben je al bezig met een nieuw boek? Misschien een deel twee?
Ik zou nog graag een boek schrijven over liefde en relaties.
Ik stel deze vraag altijd aan het eind van het interview: Als er een boek over jouw leven zou worden geschreven wat zou de titel en de verhaallijn dan zijn?
Oeh, dat is moeilijk. Ik denk dat de titel ‘Constantly seeking’ zou zijn. De dichter Rumi begint zijn gedicht Masnavi met ontzettend mooie zinnen over dat je altijd op zoek bent naar een thuis, naar de ware origine van alles. Ik denk dat dat de verhaallijn zou zijn.
‘De kracht van betekenis’ is zowel te koop in boekwinkels als online. Benieuwd wat ik van het boek vind? Lees hier mijn recensie!
