Johan Fretz: ‘Jongeren hebben een enorm scherpe, open blik en een gouden bullshit-detector’

De Boekenweek voor Jongeren loopt helaas al weer bijna op zijn eind, maar wat een toffe week was het! Voordat we weer een jaar moeten wachten op deze feestweek met bijpassende geschenk, komt de laatste auteur van 3PAK* aan het woord over zijn prachtige verhaal ‘Naar Mancora’ dat hij speciaal schreef voor de Boekenweek voor Jongeren. Boekhopper interviewde schrijver Johan Fretz via de mail over het verhaal en het schrijverschap.

Johan Fretz
Foto gemaakt door: Klaas Hendrik Slump

Hoe is het verhaal ‘Naar Mancora’ ontstaan?
‘Het leek me meteen tof om een reisverhaal te schrijven. Ik had nog nooit gevlogen toen ik op de middelbare school was, dus elk ander land voelde als een onontdekte wereld. Verhalen over reizen prikkelden mijn verbeelding. Tegelijkertijd werd ik ontzettend moe van mensen op de middelbare school die het over niets anders hadden dan hun backpacktocht na het eindexamen. Ik heb er dus altijd een haat-liefde verhouding mee gehad, maar ben uiteindelijk wel gaan backpacken, net als de hoofdpersoon in Zuid-Amerika. Ik heb geen idee of backpacken nog steeds een ding is bij de nieuwe generatie, maar een roadtrip gevoel voor zo’n kort verhaal, een avontuur, dat leek me wel een mooie opzet. In het verhaal zit een referentie aan met name The Graduate, absoluut een van mijn lievelingsfilms. Ook die film gaat over jong zijn, over alle verwachtingen en angsten die dat met zich meebrengt, terwijl iedereen zegt dat het juist de meest zorgeloze tijd van je leven is. Hoe vind je je eigen weg, dat is wel een thema dat me aanspreekt en dat ook in het verhaal zit.’

Hoe was het om een verhaal voor 3PAK te schrijven?
‘Heel leuk en ook echt een uitdaging, een verhaal van 6000 woorden is enerzijds heel kort en anderzijds voor een kort verhaal weer best lang. Je hebt weinig tijd om mensen het verhaal in te sleuren en uit te waaieren, het is geen roman. Je moet de lezer meteen midden in het verhaal zien te krijgen. Dat was even zoeken, maar ik vond het te gek om te doen.’

In dit korte verhaal behandel je op een mooie manier best een beladen onderwerp ‘de dood’, waarom heb je ervoor gekozen om dit te verwerken in het verhaal?
‘Ik denk dat voor een kort verhaal bepaalde archetypische emoties goed werken. Doodsangst is er zo een, die ik goed vond passen bij Benjamin. Het is bij hem heel duidelijk waar die angst vandaan komt. Bovendien vind ik het interessant om een groot cliché onder de loep te nemen: mensen zeggen dat je door je angsten onder ogen te komen, die angsten kunt overwinnen. Maar is dat ook zo? Leidt de confrontatie aangaan met je angsten echt tot vermindering van die angsten of blijven ze daarna intact? Ik denk dat het niet zozeer boodschappen zijn, alswel vragen die mij fascineren.’

De hoofdpersoon in het verhaal bezoekt onder andere Bolivia, hoe zag het schrijfproces voor dit verhaal eruit? Heb je veel onderzoek gedaan?
‘Toevallig heb ik zelf lang geleden The Death Road gedaan in Bolivia en ben ik ook in Argentinië geweest dus ik kon mijn herinneringen daaraan goed gebruiken voor het verhaal, maar uiteindelijk doet dat er denk ik weinig toe: ook als je ergens nog nooit bent geweest, moet je het geloofwaardig kunnen opschrijven. Soms zit de werkelijkheid zelfs juist in de weg, omdat je dan heel erg in je hoofd hebt hoe iets in de realiteit was, terwijl het belangrijkste is, dat die wereld voor de lezer tot leven komt.’

‘Ik vond het te gek om een verhaal voor 3PAK te schrijven!’

Je hebt een prachtige beeldende schrijfstijl, die ook in 3PAK helemaal tot zijn recht komt, hoe was het om een verhaal voor jongeren te schrijven?
‘Allereerst dankjewel voor het mooie compliment, heel fijn! Verder heb ik er niet perse rekening mee gehouden dat het verhaal voor jongeren is, behalve dan met de onderwerpkeuze: een reisverhaal leek me tof, omdat ik dat zelf ook tof had gevonden om te lezen toen ik op de middelbare school was. Maar verder moet je een jong publiek eigenlijk gewoon net zo serieus nemen als een ouder publiek. Sterker nog: ik denk dat jongeren bepaalde dingen die wij als volwassen bestempelen juist beter doorzien, dan volwassenen zelf. Ze hebben een enorm scherpe, open blik en een gouden bullshit-detector.’

Wat is jouw favoriete jongerenboek en waarom?
‘Ik vond Less Than Zero van Bret Easton Ellis een fantastisch boek, het is geen jongerenboek, maar vangt wel ijzersterk de zoektocht die je doormaakt als jong mens. De verveling en verlangens, de hunkering naar grootsheid en betekenis temidden van de oppervlakkigheid.’

Als er een verhaal over jouw leven zou worden geschreven, wat zouden dan de titel en de verhaallijn zijn?
‘Ik vrees dat ik dat al enigszins heb geschreven haha. Mijn laatste roman ‘Onder de Paramariboom‘ is voor een flink deel gebaseerd op mijn eigen reis naar Suriname. Het is een roadtrip van een jongeman, Johannes. Hij is half Nederlands, half Surinaams en landt voor het eerst in zijn leven in Paramaribo, Suriname, het land van zijn moeder waar hij nooit wat van heeft willen weten. Zodra hij er arriveert, ontdekt hij echter dat deze wereld veel meer in hem losmaakt dan hij ooit heeft willen toegeven. Het is een heel persoonlijk boek geworden, over roots, identiteit en je verzoenen met je ouders en waar je vandaan komt.’

Ben je alweer bezig met een nieuw verhaal? En zo ja, kun je daar al iets over vertellen?
‘Ik ben bezig met een nieuwe roman, die eind volgend jaar uitkomt. Ik kan er nog weinig over zeggen, maar de oude mars van Martin Luther King van Selma naar Montgomery speelt een belangrijke rol in het boek.’

*3PAK is een geschenkbundel met korte verhalen van vier topauteurs. Tijdens de Boekenweek voor Jongeren is het geschenk verkrijgbaar bij boekhandels en bibliotheken. Daarnaast wordt 3PAK op scholen cadeau gedaan door docenten Nederlands aan jongeren in de bovenbouw. Dit jaar schreven Daniëlle Bakhuis, Pepijn Lanen & Floor van het Nederend en Johan Fretz de verhalen voor 3PAK.

1 Comment

Add Yours

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.