Whoop whoop the Queen of chicklit’s is back! Lisette Jonkman bracht afgelopen week het eerste deel van de boekenserie ‘Onbreekbaar’ uit in paperback. Een serie waarin ze ons meeneemt in het roerige, grappige, liefdevolle en ontroerende leven van Abby en Ferdi. Tijd voor een interview met één van de grappigste schrijfsters van Nederland over deze geweldige boekenserie en het schrijverschap. Sit back and enjoy!
Foto gemaakt door: Martin Gijzemijter
Hoe is het idee voor ‘Onbreekbaar’ ontstaan?
‘Haha, welkom bij ‘Lis schrijft een kort verhaal en eindigt met een trilogie’. Ga lekker zitten, schenk wat thee in en pak een koekje, want dit verhaal duurt wel even.
In januari 2018 staken mijn redacteur en ik de koppen bij elkaar omdat die zomer Verknocht zou verschijnen (deel 3 in de Verkikkerd-serie). Ik vertelde dat ik al een poos met een idee in mijn hoofd liep voor een kort verhaal over Ferdi en Abby, die bijpersonages waren in de Verkikkerd-boeken. Dat kwam goed uit; we konden dat verhaal mooi gebruiken ter promotie van Verknocht. Ik begon met schrijven en zou het eindproduct half februari opsturen. Het verhaal zou 10.000 tot 20.000 woorden worden – máximaal 25.000, maar zo’n vaart zou het wel niet lopen. Op 1 maart liet ik mijn redacteur weten dat ik weliswaar de 25.000 woorden bereikt had, maar dat het verhaal nog niet af was. Ach, niet getreurd: het voelde alsof het bijna af was. Het mooie was dat ik dat écht geloofde.
Een paar weken later kon ik melden dat het document de 40.000 woorden gepasseerd was, en dat het dus geen kort verhaal meer mocht heten. Nog eens een paar weken later was het af, alleen was het wel bijna 70.000 woorden. Een volwaardig boek.
‘Goed, dan delen we dit verhaal gewoon in drieën,’ zei mijn redacteur, die altijd in oplossingen denkt.
‘Eh,’ antwoordde ik. ‘Dat kan dus niet. Want heel misschien is dit eigenlijk het eerste deel van een trilogie?’
Ik heb altijd grote bewondering voor auteurs die van tevoren kunnen inschatten hoe lang hun boek gaat worden. Voor mij is het schrijven van een boek een beetje als het navertellen van een droom of een herinnering aan een derde partij: als die ander er niet zelf bij was of context mist, ben je als verteller voor je het weet een kwartier bezig met achtergrondinfo geven ter inleiding van wat je éígenlijk wilt zeggen. Dit is niet de eerste en zeker niet de laatste keer dat ik me verkijk op de lengte van een project. Zo heb ik mijn quarantainenovelle Onverbeterlijk ook geschreven met de insteek dat het een kort verhaal zou worden, in plaats van een novelle van 45.000 woorden. Blijkbaar heb ik het nodig om te denken dat iets een kort project is en dat ik het wel even fiks.
De eerste versie van Buren with benefits (Onbreekbaar 1) was in april af, maar er moesten nog inhoudelijke redactie, een persklaarmaker en een corrector overheen. Eind mei waren we klaar. Het jaar was inmiddels al vijf maanden oud, en ik moest nog drie boeken schrijven. Daar raakte ik zo gestrest van, dat ik een paar weken heel contraproductief niks heb uitgevoerd. Vervolgens moest ik natuurlijk extra hard werken, want Onbreekbaar 1 zou uitkomen op 1 augustus, Onbreekbaar 2 op 1 oktober en Onbreekbaar 3 op 1 december.
Ik zou Onbegrensde liefde (Onbreekbaar 2) in juli aanleveren, maar je begrijpt dat dat ‘m niet werd. Er kwamen ook nog wat privéproblemen overheen, waardoor het plotseling eind september was en mijn redacteur me zo’n beetje op haar knieën moest smeken om alsjefuckingblieft mijn boek in te leveren, zodat er in ieder geval nog een corrector naar kon kijken. De publicatie verschoof van 1 oktober naar 15 oktober en uiteindelijk kwam het toch nog helemaal goed.
Als ik nog wilde dat Op gevoel (Onbreekbaar 3) op 1 december zou verschijnen, moest ik op 15 november mijn manuscript aanleveren. Nu hádden we op papier ook deze publicatie twee weken op kunnen schuiven, maar dat paste dan weer niet in mijn eigen planning. Ik run namelijk samen met Martin Gijzemijter de Sinterklaasgedichtenwebsite www.vijftwaalf.nl, en die doen we half oktober open, maar half november begint de echte gekte. Ik zou dus 15 november mijn boek inleveren, 1 dag slapen en dan volle bak gaan meedraaien met Vijftwaalf.nl.
Deel 3 heb ik in een maand geschreven. Het was gestoord en ik heb amper een oog dicht gedaan, maar ik ben achteraf erg trots op het feit dat het gelukt is én dat het oprecht een tof boek is geworden. Ik had ieder hoofdstuk tot in de puntjes gepland, waardoor het tijdens het schrijven een klein beetje voelde als valsspelen, haha.
Ik vind het nog steeds zo onwerkelijk dat ze het online zo goed hebben gedaan, dat ze over een paar maanden alle drie als paperbacks in de winkel liggen!
‘Haha, welkom bij ‘Lis schrijft een kort verhaal en eindigt met een trilogie’
Hoe heb je hoofdpersonen Abby en Ferdi vormgegeven?
Ferdi en Abby zijn op papier behoorlijke tegenpolen van elkaar: hij net volwassen (of net niet); een verwende corpsbal die gaat studeren in een vreemde stad. Zij een barvrouw van begin twintig die allang blij is dat ze zich heeft weten te ontworstelen aan haar verleden. De wisselwerking tussen die twee vond ik geweldig. Abby is eerlijk en hardwerkend, maar ook verslavingsgevoelig en ietwat wantrouwig. Ferdi is impulsief, liever lui dan moe, onzekerder dan hij wil toegeven en echt een sociaal dier. Hij komt vaak scherp uit de hoek en heeft een heleboel leuke één-tweetjes met Abby, zijn verenigingsvrienden en later met de Fortbewoners.
Van tevoren was ik bang dat ik Ferdi niet likeable zou kunnen maken, maar inmiddels moet ik bekennen dat hij misschien wel mijn lievelingspersonage is geworden. Je kunt hem overal in de mix gooien en dan borrelt het verhaal plotseling. Hij en Abby hebben zelfs een klein gastoptreden in Wendy Brokers’ nieuwe roman Omkijken naar morgen! Ik ben blij dat mijn lezers Ferdi en Abby net zo leuk vinden als ik, anders zat ik hier in m’n eentje te fangirlen over de mensen in m’n hoofd.
Veel van de verhalen die je schrijft spelen zich af in de studententijd van een personage. Waarom kies je specifiek voor deze tijd?
Verkikkerd is waar dat allemaal begon; ik wilde graag een boek schrijven dat zich afspeelde op de campus van de Universiteit Twente. Daar heb ik zelf een aantal jaar gewoond en het was een geweldige en fascinerende omgeving. Verslingerd en Verknocht zijn vervolgen op Verkikkerd, dus die spelen zich automatisch ook af tijdens Lucy’s studententijd. Omdat de tijdlijn van de Onbreekbaar-boeken parallel loopt aan die van de Verkikkerd-boeken, speelt daarin automatisch ook het studentenleven een grote rol.
Dat zijn maar liefst zes boeken over studenten, en niet eens echt expres. Het liep gewoon zo. Mijn eigen studententijd was overigens wel echt geweldig, dat helpt denk ik wel mee. Het was zo’n vreemde en unieke periode: we moesten voor het eerst voor onszelf zorgen, bepaalden zelf waar we wanneer met wie naartoe gingen en wat we deden (en hoelang), niemand had echt geld, iedereen zat ongeveer in hetzelfde schuitje. Dat smeekt natuurlijk om een boek.
Of zes. Ahum.
In ‘Onbreekbaar’ behandel je een complex thema, huiselijk geweld, hoe was het om over dit thema te schrijven?
Ik wilde graag schrijven over hoe snel een situatie van hoopvol in dreigend kan veranderen. Dat ‘bekend’ niet altijd hetzelfde is als ‘vertrouwd’. Tom is een bad guy die geen bad guy wil zijn. Als ik het verhaal vanuit zijn oogpunt zou schrijven, zou hij waarschijnlijk vinden dat hem groot onrecht is aangedaan en dat hij zijn grote liefde is misgelopen. Misschien zelfs terug moet winnen. Hij pretendeert het beste met Abby voor te hebben, maar diep vanbinnen weet hij zelf ook heus wel dat hij niet goed voor haar is. Dat is nogal iets om aan jezelf toe te geven. Wat doet dat besef met je?
‘Het mooist vind ik als lezers zelf uit het boek halen wat ze eruit willen halen’
Zit er een boodschap in het verhaal die je mee wil geven aan de lezer?
Het mooist vind ik als lezers zelf uit het boek halen wat ze eruit willen halen. Als dat een boodschap is die ze net op dat moment nodig hebben, vind ik dat tof. Als dat enkel ontspanning is, vind ik dat net zo tof.
Voorbeeldje: ik heb van diverse mensen gehoord dat ze door Verkikkerd zijn begonnen met hardlopen. Als ik van tevoren een boodschap had moeten bedenken, was dat niet ‘ga sporten’ geweest, want ik heb zelf redelijk de schurft aan lichaamsbeweging. Maar hoe cool is het dat mensen toch die boodschap uit het boek halen?
Ik denk dat de overkoepelende, brede boodschap van de serie gaat over het koesteren van de mensen die je dierbaar zijn, hoe kort of lang je ze ook kent. Verschillen in leeftijd, meningen, opleidingsniveau, sociale status of bagage uit het verleden hoeven daarbij niet per se een dealbreaker te zijn.
Aan het schrijven van welke scène heb je het meeste plezier beleefd?
Eén van mijn lievelingsscènes uit Buren with benefits is de kroegentocht die Ferdi op zijn verjaardag doet met Coen en JW. Sowieso zijn alle scènes waarin de personages ballerige termen over en weer smijten en elkaar plagen mijn lievelings, maar ook álle scènes tussen Ferdi en Abby.
Dit was overigens ook de eerste keer dat ik seksscènes in mijn boeken heb verwerkt die wat uitgebreider waren, en tot mijn verbazing vond ik die súperleuk om te schrijven! Het was een geweldige uitdaging om daar de juiste toon voor te vinden. Maar vooral leuk! Zó leuk zelfs, dat toen ik na het afronden van de Onbreekbaar-boeken verder schreef aan Verknocht, ik eerst merkbaar een versnelling terug moest schakelen, haha. Er zijn dan ook wat scènes uit Verknocht op de cutting floor beland die ik wel even uit mijn hoofd wilde schrijven, maar die bij nader inzien toch te Onbreekbaar-pittig waren, haha.
Je beschikt over een vlotte schrijfstijl die de lezer meteen het verhaal intrekt, hoe ziet jouw schrijfproces eruit?
Dank je! Mijn schrijfproces is totale chaos. Ik maak vaak een plan om een bepaald aantal woorden per dag te schrijven, maar uiteindelijk steek ik aan het begin vooral mijn kop in het zand en moet ik tegen het eind nachtjes doorhalen om mijn eerdere gebrek aan productiviteit in te halen. ’s Nachts is ook wel de beste tijd om te schrijven voor mij: weinig afleiding. Mijn schrijfproces wordt gevoed door inspiratie, vluchtgedrag, schuldgevoel, zelfhaat, koffie en chocola.
‘Mijn schrijfproces is totale chaos’
Wat betekent schrijven voor jou?
Beetje cliché, misschien, maar: alles. Het is mijn manier om me te uiten, maar het is ook ontspanning en een vakantie in mijn hoofd. O, en een van de weinige dingen waarvan ik echt durf te zeggen dat ik er goed in ben.
Ben je alweer bezig met een nieuw verhaal?
Eén nieuw verhaal? Ik ben momenteel met vijf projecten bezig! Uiteraard is mijn quarantainenovelle Onverbeterlijk net verschenen, daar ben ik erg druk mee geweest, en nu werk ik aan een nog naamloos kerstverhaal, een project genaamd Roest over twee beste vrienden (nu ik de hate-to-love trope heb uitgeplozen in Onbreekbaar en Onverbeterlijk, vond ik het wel tijd voor een verdere verkenning van de friends-to-lovers trope), en nog drie toffe dingen waar ik momenteel niets over kan zeggen. Kortom: er komt genoeg leuks aan!
Deze vraag mocht ik je vijf jaar geleden ook stellen en ik ben benieuwd of het antwoord nog is veranderd: Als er een verhaal over jouw leven zou worden geschreven, wat zouden dan de verhaallijn en de titel zijn?
En net als vijf jaar geleden zit ik al vijf minuten blanco naar het scherm te staren, haha. Ik denk dat het zou gaan over iemand die haar droombaan bemachtigt, maar dreigt te verdrinken in deadlines, afspraken en verwachtingen. Ze komt in een existentiële crisis terecht en verpest bijna alles voor zichzelf in haar zelfdestructieve apathie, totdat een vriend (kuch, Martin, kuch) haar doet inzien dat zij de baas is over wat ze wanneer schrijft. Al wil ik denk ik ook niet te veel stilstaan bij de plek waar ik destijds mentaal was. Dus een ander idee:
Een boek over een stel dat op een boerderijtje in the middle of nowhere gaat wonen, waar ze alles zelf in etappes moeten verbouwen. Ik weet nu zoveel dingen die ik nooit meer ga gebruiken over muren isoleren en vloerverwarming leggen. O, en over hoe het is om een hele winter lang zonder elektriciteit te zitten en de woonkamer te verlichten met behulp van een generator en een scheepsaccu. Kerst vieren bij kaarslicht, zonder koelkast. Met een auto vol vaat, vuile was en apparatuur die moet worden opgeladen naar mijn moeder rijden. Later zeggen Lau en ik waarschijnlijk tegen elkaar: ‘Wat was dat romantisch, hè, dat helemaal back to basic gaan? ZULLEN WE DAT NOOIT MEER DOEN?’
En de titel zou dan zijn… Hoe vond je zelf dat het ging?
Buren with benefits (Onbreekbaar 1)
Abigail werkt in een café, doet af en toe een modellenklusje en woont nog steeds in een studentenkamer (meer kan ze niet betalen). Is dit nou het grotemensenleven waar ze van droomde?
Ferdinand Frericks kan niet wachten tot zijn studentenleven begint. Hij sluit zich aan bij een studentenvereniging en stort zich op de avontuurtjes met zijn studiegenotes. Ondertussen blijft hij zijn buurvrouw Abby maar op onhandige momenten tegen het lijf lopen. Zij maakt iets anders in hem los dan alle hockeyblondines bij elkaar. Abby durft eerst haar interesse niet toe te geven, maar na een gevaarlijke situatie begint ze toch voor Ferdi te vallen… Maar passen ze wel in elkaars leven?