Whoop whoop Nederland Leest is officieel weer van start gegaan! De grootste nationale leescampagne die zich voornamelijk afspeelt in de favoriete plek van menig boekliefhebber: de bibliotheek! Sinds 2016 staat de maand niet meer in het teken van één boek, maar een thema. Dit jaar is dat ‘Duurzaamheid’. En uiteraard mogen daar twee toffe geschenkboeken voor volwassenen en jongeren niet bij ontbreken. Biograaf Onno Blom bundelde het werk van Jan Wolkers in ‘Winterbloei’ en Marloes Morshuis schreef het jeugdboek ‘Borealis’. Boekhopper interviewde de schrijfster over haar boek en Nederland Leest!
Foto gemaakt door: Sarie Hertgers
Wat vind je ervan dat een heruitgave van jouw boek als geschenk voor jongeren/kinderen tijdens Nederland Leest is gekozen?
‘Fantastisch! Het voelt als een groot cadeau dat veel kinderen mijn boek krijgen – en hopelijk ook gaan lezen! Ik hoop vooral ook dat het niet-lezers over de streep kan trekken, dat ze ontdekken hoe fijn het kan zijn om een boek te lezen.’
Hoe is het verhaal ‘Borealis’ tot stand gekomen?
‘Ik heb het bedacht in de aanloop naar de grote klimaattop in Parijs eind 2015. Ik maakte me er druk over, omdat het voelde alsof volwassenen kinderen in de steek laten als het gaat om klimaatverandering. Hoe kun je de volgende generaties opzadelen met zulke problemen? Natuurlijk spraken de wereldleiders af dat ze het allemaal gingen oplossen, maar we weten allemaal dat afspraken vloeibaar worden als er pijnlijke keuzes gemaakt moeten worden. Als ze geld gaan kosten bijvoorbeeld.’
‘Ik heb de basis van het verhaal van Borealis in een middag bedacht, op een heerlijk terrasje buiten Nijmegen. Ik heb het opschrijfboekje bewaard waarin de zin staat die de kern van het verhaal vormt. Er staan dikke strepen onder, ik wist meteen dat ik dit verhaal per se wilde schrijven.’
Hoe is het klimaataspect in je boek gekomen? Is dat iets waar je zelf altijd al mee bezig was?
‘In zekere zin. Ik heb tien jaar lang onder meer als campagnecoördinator gewerkt bij GroenLinks, en dat is natuurlijk geen toeval. Daarvoor werkte ik als tijdschriftredacteur, maar ik wilde graag werk dat meer geëngageerd was. Ik vind dat we ons best moeten doen om een mooie en fijne wereld na te laten. Ik ben geen donkergroene klimaatstrijder, maar ik ben dit jaar wel de straat opgegaan; en als er niet snel stevige knopen worden doorgehakt, zal ik dat weer doen. We hebben thuis zonnepanelen, ik eet minder vlees, reis vooral met de trein en fiets. Waarschijnlijk stap ik komend jaar voor het eerst in tien jaar weer in het vliegtuig – dat ik vrijwel nooit vlieg is deels overtuiging, en deels omdat ik er een gloeiende hekel aan heb.’
‘Ik vind het fantastisch en droevig stemmend tegelijk om te zien hoeveel jongeren er opstaan voor klimaat. En ik zou willen dat volwassenen wat meer op een positieve manier de handen in elkaar slaan om te kijken wat ze zelf kunnen doen. Het is jammer dat de klimaatdiscussie soms zo polariserend werkt, want ik denk dat heel veel mensen uiteindelijk hetzelfde willen: een fijne aarde voor onszelf en onze kinderen.’
‘Ik heb de basis van het verhaal van Borealis in een middag bedacht’
Hoe is hoofdpersoon Joppe ontstaan, is hij bijvoorbeeld geïnspireerd op iemand uit je omgeving?
‘Dat is een grappige vraag. Joppe is niet geïnspireerd op iemand, maar kinderen op scholen vroegen me weleens: op welke hoofdpersoon in je boeken lijk je zelf het meest? En toen kwam ik bij Joppe uit. Hij is een mix van dapper en bang. Wel in opstand durven komen tegen de machtige volwassenen die hem hebben ontvoerd, maar tegelijkertijd doodsbang zijn als hij een paar elanden ziet in een bos. Dat eerste kan ik alleen hopen, dat ik dat durf. Misschien is de wens de vader van de gedachte. Ik vrees dat het tweede in ieder geval waar is.’
Heb je nog stukken van het boek herschreven voor de heruitgave?
‘Nee, aan de inhoud is niets veranderd. Die moest hetzelfde blijven, en dat is maar goed ook, want ik wil altijd alles herschrijven, ook als het al gedrukt is haha!’
Aan het schrijven van welke scène heb je het meeste plezier beleefd?
‘Ik weet niet wat dit over mij zegt, maar van die gemene en subtiel manipulatieve dialogen vliegen altijd mijn pen uit. Dan zit ik achter mijn scherm te roepen: ‘O nee…. wat gemeen! Wat gemeen!’ Verder weet ik nog dat het schrijven van een van de zieligste scènes, die ik natuurlijk niet ga spoilen, ook heel fijn ging. Ook al hield ik het zelf bijna niet droog.’
Welke boodschap hoop je dat kinderen/jongeren meenemen uit het verhaal?
‘Je kunt natuurlijk allerlei boodschappen uit dit boek halen, maar voor alles hoop ik dat Borealis kinderen leesplezier brengt. Dat ze meegesleept worden in de spanning en de setting in het koude Alaska, dat ze ervaren dat ze in een boek kunnen verdwijnen. Verder springen er twee dingen uit denk ik. Dat ze misschien niet op volwassenen moeten wachten met het redden van de wereld, dat er wel echt iets aan de hand is – en vooral ook: dat het nog niet te laat is. Ik wilde wel een hoopvol boek schrijven. En ik denk dat ook. Al moeten we wel opschieten. Daarnaast schetst het verhaal ook de dilemma’s waar Joppe voor komt te staan: aanpassen of opstand, vluchten of vechten, de waarde van vriendschap – ook van de mensen van wie je dat niet meteen verwacht.’
‘Ik vind dat we ons best moeten doen om een mooie en fijne wereld na te laten’
Welke boeken las je zelf als kind?
‘De hele boekenkast en bieb. Mijn kinderen liggen dubbel als ik vertel dat ik stiekem boeken las als ik huiswerk moest maken, maar dat was natuurlijk voor mij wat netflix/youtube/et cetera is voor hen. Ik vind het nog steeds heerlijk om in een boek te verdwijnen – en kijk trouwens ook graag naar een goede serie. Uiteindelijk zijn het allemaal verhalen, al brengt lezen je meer dan kijken, vind ik. Ik heb het grote geluk gehad dat ik ben opgegroeid in een huis vol boeken. Als kind las ik echt van alles. Thea Beckman, Tonke Dragt, Evert Hartman, Paul Biegel, Roald Dahl – maar ook lekker Pitty op kostschool en De vijf. De meester van de zwarte molen, De kinderkaravaan, Levende bezems: ik ben nooit vies geweest van een beetje avontuur en drama.’
Kunnen we in de nabije toekomst weer een tof boek van je verwachten?
‘Er komt begin volgend jaar inderdaad weer een boek: Quotum. Ik ben dat nu aan het afronden. Of het tof is durf ik geen uitspraak te doen, dat is aan mijn lezers…’
‘Borealis’ van Marloes Morshuis wordt begin november aan leerlingen uit groep 7 en 8 en aan studenten in het eerste en tweede lesjaar van het vmbo uitgedeeld! Heb jij het boek al gelezen? Laat weten bij de reacties wat jij van het boek vindt!