Het is altijd een feestje om het voor de eerste keer open te slaan en je te laten verwonderen door de magische binnenkant. We hebben het uiteraard over het Prentenboek van de Kinderboekenweek! Ieder jaar wordt er een prachtige editie neergezet die verrast en je meevoert in het verhaal door de adembenemend mooie illustraties. Illustrator Noëlle Smit illustreerde het Prentenboek van de Kinderboekenweek van 2024 en doet dat met verve. Met ‘De vierling op de vensterbank’ zet ze (samen met Erik van Os en Elle van Lieshout) een prentenboek neer waar het hart van iedere jonge lezers harder van gaat kloppen!
Hoe is het verhaal ‘De vierling op de vensterbank’ ontstaan?
“Na een brainstorm sessie met Erik kwamen we uit op onze gezamenlijke passie. (Moes)tuinieren. Of eigenlijk die van Elle! Dat leende zich niet direct voor een eigenwijs verhaal, maar Erik en Elle zijn daarna samen aan de slag gegaan met de eigenwijsheid van de natuur zelf. Planten en bomen die zich door stoeptegels wurmen. Dat soort dingen.”
Hoe was het om het Prentenboek voor de Kinderboekenweek te maken?
“Het is een geweldige eer om gevraagd te worden voor het Kinderboekenweek Prentenboek. Daarna komt het verlammende gevoel dat het dan wel heel goed moet worden. Dat stadium blijft even aan je kleven en dan ga je gewoon aan de slag. Zoals je altijd doet. En dan wordt het een feestje op papier.”
In ‘De vierling op de vensterbank’ volgen we Rosa, hoe is dit personage ontstaan?
“Rosa (naar de roos natuurlijk) haar karaktertje is door Erik en Elle gekneed. Een meisje dat heel rigide vasthoud aan recht en vierkant en plannetje. En het liefst kleren draagt met strakke patronen, ruiten of strepen.”
Zitten er boodschappen in het verhaal verwerkt die je graag wil overbrengen aan de lezer?
“Ik wil niet met mijn vinger wijzen naar mensen die het anders doen. Ik wil alleen laten zien dat er meerdere manieren zijn om tot een resultaat te komen. De één doet het zus, de ander zo. Laat dat allemaal lekker naast elkaar bestaan. Maar de natuur laat zich niet in een hokje duwen.”
In het boek is een centrale rol weggelegd voor de natuur, de natuur is altijd lekker eigenwijs, waarom heb je hiervoor gekozen?
“Omdat ik denk dat we de natuur veel meer z’n gang moeten laten gaan. Het dichterbij moeten zoeken. Natuur niet als decor moeten zien. Het is een enorm krachtige samenwerking van bloemen, planten, bomen, insecten en dieren. Het heeft ons veel te bieden. Innerlijke rust, genezing, kracht, voeding, vertier, ontspanning. Wij als mens willen dat stroomlijnen, ordenen, beheersen. Maar de sfeer zit ‘m in de rafelrandjes, het onverwachte, de verrassing, het spontane. Door kennis te nemen van de bloemen en planten om je heen, verrijk je jezelf. Daarnaast is het prachtig om te zien dat je met zorg en aandacht iets kan laten groeien. Dat geeft zoveel voldoening. Ik heb tien jaar geleden een huis gekocht met een grote tuin. Daar plantte ik vanalles en nog wat in. In een hoekje, waar de zon het meeste scheen, begon ik een moestuin. Het ene deed het prachtig en het ander ging keer op keer dood. Mijn buurman, die tuinman is, zei toen tegen me; ‘De plant geeft zelf aan waar hij zich het beste voelt.’ En zo is het!”
Het thema van de Kinderboekenweek is ‘lekker eigenwijs!’, wat betekent dat voor jou nu en toen je kind was?
“Ha! Ik was niet zo eigenwijs als kind. Ik denk dat ik nu veel eigenwijzer ben.”
“Lezen stimuleert de fantasie, creativiteit en kennis”
Wat was je favoriete prentenboek als kind?
“‘De drie gekroonde paardjes’ van Piet Worm. Ik had natuurlijk wel meer favorieten, maar deze heb ik stukgelezen en viel bijna uit elkaar. Ook was ik een groot fan van de Kuifje reeks van Hergé. Ik snapte van het verhaal natuurlijk nog niets, maar was gefascineerd door de tekeningen.”
Wat maakt prentenboeken voor jou zo mooi om te maken?
“Je kan met beeld heel veel vertellen. Soms nog meer dan met woorden. Of het kan de woorden extra kracht geven. Het is mooi om daarmee te spelen. Als het boek er nog niet is, is het heel moeilijk voor te stellen hoe het gaat worden. Die spanning is nodig om iets moois te maken.”
Waarom is het belangrijk dat kinderen op jonge leeftijd kennismaken met lezen?
“Lezen stimuleert de fantasie, creativiteit en kennis. Je kan hele werelden zelf bedenken en vormgeven. Stel je voor dat bijvoorbeeld bij Dikkertje Dap geen illustraties zouden bestaan? Dan ziet hij er voor iedereen anders uit. Dat is de kracht van fantasie. Alleen jij weet hoe het eruit ziet in jouw hoofd. Daarnaast kan je met een verhaal een groot thema kleiner maken. Zachter maken. Bijvoorbeeld als je het hebt over boeken over verlies. Of je kan de lezer kennis laten maken met hoe iets in elkaar zit. Op een speelse manier.”
Als er een boek over jouw leven zou worden geschreven en geïllustreerd, wat zouden dan de titel en de verhaallijn zijn?
“Ik hoop dat het dan een beeldverhaal wordt. Wellicht een silent book. Met veel kleur, vrolijkheid en optimisme. Ik heb een grafische achtergrond. Ik heb een opleiding genoten waar het denken vanuit een product of klant centraal stond. Daarna heb ik gewerkt in de reclamewereld. Maar ik merkte al snel dat dat niet de plek was waar ik wilde blijven. Het creatief zijn om te verkopen, begon me steeds meer tegen te staan. Daarop heb ik besloten om helemaal opnieuw te beginnen en toelating te doen voor een Kunstacademie. Daar hebben ze me eerst helemaal moeten ‘resetten’. Ik moest’ naar binnen gaan’ als dat wat duidelijkheid geeft? Op zoek gaan naar mijn eigen stem. Ik werd aangemoedigd om naar musea en tentoonstellingen te gaan. Kreeg bewondering voor fotografie, film als kunstvorm, autonome kunst. Al met al een hele ontdekkingsreis.”
Ben je alweer bezig met een nieuw werk? En zo ja, kun je ons daar al iets meer over vertellen?
“Ik heb een heel mooi verhaal van Sieb Posthuma op mijn bureau liggen momenteel. Toen ik op de academie zat was hij mijn grote voorbeeld. Ik vind zijn werk zo prachtig. Na zijn dood is er een archief gemaakt van al zijn werk en daarin vond zijn weduwnaar een verhaal. Daar mag ik nu mijn tanden in zetten.”
‘De vierling op de vensterbank’ – Noëlle Smit, Erik van Os en Elle van Lieshout
‘Rosa’s babyplantjes staan netjes op een rijtje in de vensterbank. Ze groeien hard, want Rosa zorgt voor precies genoeg water, zon en aandacht. Maar als haar plantjes te groot worden voor hun potjes, moeten ze naar buiten, de volle grond in. In de tuin van Rosa’s moeder kunnen ze verder groeien. Daar is Rosa helemaal niet blij mee. Alles in haar moeders weelderige tuin staat veel te schots en veel te scheef en Rosa’s plantjes horen netjes op een rijtje. Dus Rosa trekt haar eigen, strakke plan.’
Tijdens de Kinderboekenweek van 2 tot en met 13 oktober koop je het Prentenboek voor € 7,99.