Met 6 Oscar nominatie en in totaal bijna 200 nominaties voor prestigieuze prijzen, kun je spreken over een film die met lovende reacties wordt ontvangen. Tár over het leven van de Duitse dirigente Lydia Tár is een film die beklijft en aanzet tot denken.
‘TÁR speelt zich af in de internationale wereld van de klassieke muziek en draait om Lydia Tár, door velen gezien als een van de grootste levende componisten/dirigenten en de eerste vrouwelijke chef-dirigent van een vooraanstaand Duits orkest ooit.’ (Bron: Universal Pictures).
Er zijn maar weinig films waarbij ik de filmzaal uitloop en denk: ‘deze film moet ik even op me in laten werken, wat was dit een emotionele rollercoaster vol gebeurtenissen.’ Precies het gevoel dat ik had na het zien van Tár, want jeetje deze film! Het is een aaneenschakeling van gebeurtenissen die je zowel naar het puntje van je stoel brengen als ongemakkelijk van de ene naar de andere kant laten schuifelen door alles wat er op het doek gebeurt. Tijd om de recensie in te duiken.
We beginnen Tár met een interview waarin hoofdpersonage Lydia wordt geïnterviewd over haar werk. Ze staat aan de vooravond van een grote klus: samen met het Berlijnse orkest de Vijfde van Mahler spelen, een onwijs moeilijk stuk waar maar weinig over bekend is. Lydia zit vol met strijdlust en weet zeker dat zij deze klus gaat klaren met het orkest. Langzaamaan begint het verhaal over de dirigente, een pittig verhaal vol actuele gebeurtenissen. Lydia bezit namelijk over een grote macht binnen de muziekwereld als een vooraanstaande dirigente, zij kan je toekomst maken of breken. Als er steeds meer verhalen over seksueel misbruik en machtsmisbruik ontstaan breekt haar, door Lydia zo geliefde, carrière beetje bij beetje af. Een terechte gebeurtenis of toch niet?
Cate Blanchett duikt voor deze film in de rol van Lydia die ze vanaf het eerste moment vol overtuiging neerzet. De actrice laveert gemakkelijk tussen de meer rustige momenten waarbij ze ingetogen speelt, en de emotionele heftige momenten waarbij haar spel groot en theatraal is. Een actrice van wereldformaat die je vanaf de eerste minuut meteen meeneemt in de film. Blanchett draagt deze film en zit in vrijwel alle scenes. Een grote prestatie, voor een film die meer dan twee uur duurt, om deze vol klasse te dragen zoals Blanchett dat doet. Daarbij treft ze een aantal net zo imposante tegenspelers die deze film naar een hoger niveau tillen. Vooral de Franse actrice Noémie Merlant, die de rol van de assistente van Lydia op zich neemt. Merlant zagen we nog niet eerder in een grote rol, maar zet een prachtige bijrol neer in ‘Tár’, waarbij ze vooral weet te overtuigen in het kleine werk. Merlant weet emoties met een blik over te brengen en je als kijker mee te nemen in het wel en wee van haar personages. In samenspel met Blanchett laat ze haar beste werk tot nu toe zien, waarmee ze iedere kijker in weet te pakken.
‘Een film die zich niet in een hokje laat stoppen’
De verhaallijn van de film maakt dat je meer dan twee uur ademloos naar het scherm zit te kijken, maar het kloppende hart van de film ontbreekt wel. De makers hebben ervoor gekozen om deze film meer in fragmenten uit het leven van Lydia te laten afspelen. Waarin we zien dat ze een krachtige, machtige vrouw is die haarzelf laat leiden door haar succes. We krijgen een goed beeld van haar, maar niet zozeer van de mensen om haar heen. Richting het einde verdwijnen zij zo ver naar de achtergrond dat het voor de kijker alleen nog maar gissen is wat er met hen gebeurt. Losse eindjes in het leven van Lydia zorgen daarom ook voor losse eindjes in de film. Hoewel ik hier zelf niet zo fan van ben in films, maakt het wel dat het een film is geworden waar je nog lang over door zult praten.
‘Tár’ is dan ook een film die in het boekengenre ‘Literatuur’ zou vallen. Een film die je meermaals moet bekijken om de achterliggende gedachtes compleet te begrijpen, nieuwe details te zien en je keer op keer te verbazen over de gebeurtenissen. Het heeft iets ongrijpbaars, op sommige momenten absurdistisch en met kenmerken van gothic horror. Een film die zich niet laten toespitsen tot een genre en niet in een hokje te plaatsen is. Maar daardoor mateloos interessant wordt!