Soms lees je een verhaal dat je echt de adem weet te benemen door hoe mooi en spannend het is. Astrid Sy brengt ons zo’n boek met het prachtige, ontroerende en uiterst spannende ‘Noem geen namen‘, over moedige vrouwen in de tweede wereldoorlog.
‘Rosie is kinderverzorgster en woont bij haar ouders in Amsterdam-Oost, een levendige Joodse buurt. Kaat studeert rechten en is lid van het Amsterdamse studentencorps. Wanneer de oorlog uitbreekt, moet Rosie een moeilijke keuze maken: blijft ze bij haar ouders of gaat ze de kinderen van opgepakte Joden helpen? Kaat komt in aanraking met een studentengroep die zich het Utrechts Kindercomité noemt. Daar leert ze Josephine kennen. Rosie, Kaat en Josephine raken betrokken bij het smokkelen van Joodse kinderen. Wat volgt is een lange, gevaarlijke weg die begint bij een crèche aan de Plantage Middenlaan in Amsterdam.’ (Uitgegeven door L.S. Amsterdam).
De tweede wereldoorlog kende veel helden, mensen die streden voor de vrijheid, mensen die anderen hielpen onderduiken en verzetshelden. Schrijfster Astrid Sy stuitte tijdens het vertalen van een artikel voor Vrij Nederland meer dan tien jaar geleden op een verhaal dat haar niet meer los zou laten. In een crèche in Amsterdam werden tijdens de tweede wereldoorlog kinderen gered door jonge vrouwen die ze naar onderduikadressen door het hele land brachten. Waar het verzet vaak wordt geassocieerd met mannen, waren het de vrouwen die eigenhandig kinderen wisten te helpen van deportatie. Het verhaal liet Sy niet meer los, en gelukkig ook maar want ze schreef er het adembenemende ‘Noem geen namen’ over!
In ‘Noem geen namen’ maken we kennis met Rosie, Kaat en Josephine, stuk voor stuk krachtige vrouwen die tijdens de tweede wereldoorlog bij het verzet betrokken raken door de crèche in Amsterdam. Sy basseerde de personages op mensen die de oorlog mee hebben gemaakt en hun ervaringen, dit zorgt ervoor dat de personages vanaf het eerste moment hyper realistisch voelen. Dit wordt tevens in de hand gewerkt doordat de schrijfster je als lezer dicht bij de jonge vrouwen brengt. Het voelt alsof je naast ze staat als ze de plannen maken om de kinderen in veiligheid te brengen, tijdens hun ontsnappingspogingen onder het oog van de Duitsers en terwijl ook hun eigen leven doorgaat. Sy schrijft dit boek vanuit de ‘hij/zij’ vorm en laat je zo over de schouders van de personage meekijken. Dit versterkt het gevoel van vriendschap tussen de lezer en personages.
‘De moedige personages, de ijzersterke verhaallijn en de beeldende schrijfstijl maken dit een verhaal om nooit meer te vergeten!’
De schrijfster steekt dit boek in met een ijzersterk proloog, we zitten meteen in de spanning van het moment als blijkt dat een van de jonge vrouwen aan de vooravond staat van een belangrijke gebeurtenissen. Een lijn die Sy goed vasthoudt in de rest van het boek, de spanning loopt als een rode draad door het verhaal en houd je aan de pagina’s gekluisterd. Dit gecombineerd met de gedetailleerde schrijfstijl van de schrijfster, die op sommige punten haast poëtische te noemen is, zorgt voor een verhaal dat pakt vanaf de eerste pagina, ontroert en nog lang bijblijft. Zo schrijft ze: ‘Frisse lucht stroomde naar binnen. Een eenzame dekschuit gleed langzaam door het water en deed het spiegelbeeld van de bomen rimpelen’. Sy maakt gebeurtenissen beeldend en neemt je zo helemaal mee in het verhaal.
‘Noem geen namen’ is wat mij betreft een van de pakkendste verhalen in lange tijd die ik over een gebeurtenis in de tweede wereldoorlog heb gelezen! De moedige personages, de ijzersterke verhaallijn en de beeldende schrijfstijl maken dit een verhaal om nooit meer te vergeten!
